سیستم پریزهای برق و روشنایی

• کلید یک پل

برای قطع و وصل یک مدار به کار می رود. در این کلید کنتاکت ها متصل یا باز هستند.

• کلید تک پل دو خانه

برای قطع و وصل دو مدار مستقل از هم از یک نقطه به کار می رود. در اصل مانند دو کلید تک پل است که در کنار هم ولی در یک بسته نصب شده باشند. در این کلید دو مجموعه کنتاکت دوتایی وجود دارد که مستقل از هم دو به دو بسته یا باز می شوند.

• کلید تبدیل

برای قطع و وصل یک مدار از دو نقطه گوناگون به کار می رود. در این کلید سه کنتاکت وجود دارد که یکی از کنتاکت ها در هر حالت به یکی از دو کنتاکت دیگر متصل است. این کلید در مکان هایی مانند راه پله ها و راهروها که نیاز به کنترل روشنایی از دو محل مختلف است استفاده می شود.

• کلید صلیبی

برای قطع و وصل یک مدار از بیش از دو نقطه گوناگون به کار می رود. این کلید ترکیبی از دو کلید تبدیل است. در نتیجه دارای شش کنتاکت است که در هر حالت، چهار عدد از آنها دو به دو به یکدیگر متصل هستند.

• پریز برق

پریزهای برق در دو نوع تک فاز و سه فاز وجود دارند. در ساختمان باید از پریزهای دارای اتصال زمین استفاده شود. پریزهای برق مجهز به اتصال زمین، به منظور اتصال وسایل الکتریکی خانگی و اداری مانند یخچال، فریزر، کولر، لباسشویی و غیره در ساختمان استفاده می شود.
پریزهای برق مورد استفاده در ساختمان های مسکونی، دارای ولتاژ اسمی 400 ولت و جریان اسمی 25 آمپر هستند. برای برق تک فاز 230 ولت، باید پریز حداقل ولتاژ 250 ولت و جریان آن 16 آمپر و با اتصال زمین باشد. جهت برق سه فاز 400 ولت باید پریز دارای حداقل ولتاز اسمی 500 ولت و جریان اسمی 16 آمپر با اتصال زمین باشد. برای سیستم برق 60 ولت و ولتاژهای پایین تر باید از پریز مخصوص بدون اتصال زمین استفاده شود.

• سیم کشی پریزهای برق ساختمان

به طور معمول برای سیم کشی پریزها از دو نوع سیستم شعاعی و حلقوی (رینگ) استفاده می شود.

سیستم سیم کشی پریز به صورت شعاعی 

در این نوع سیستم هادی های برق دار فاز و نول و هادی حفاظتی ارت به ترتیب وارد پریز اول و از پریز اول به پریز دوم و به همین ترتیب الی آخر متصل خواهند شد. در این روش نباید از یک پریز بیش از یک مسیر خروجی دریافت کرد. (همانند فایل اتوکد)

سیستم سیم کشی پریز به صورت حلقوی

در صورتی که در سیم کشی شعاعی، انتهای هادی ترمینال پریز آخر را مجدد به ابتدای آن و در نتیجه به فیوز اتصال دهند، سیم بندی حلقوی ایجاد می شود.

در این حالت مسیر الکتریکی، کاهش (مسیر سیم افزایش)، ظرفیت جریان دهی سیم کشی، افزایش  و امکان قطعی مدار به نصف کاهش خواهد یافت.

تخلف در سیم کشی روشنایی و پریز 

• خط پریز و روشنایی به صورت مشترک

   در این حالت اکثراً از سیم با سطح مقطع 2.5 برای تغذیه پریز و روشنایی به صورت مشترک استفاده می شود. این تخلف بیشتر در خطوط آشپزخانه، سرویس بهداشتی، حمام و یا پریزهای هم سطح روشنایی اتفاق می افتد.

نحوه شناسایی خطر پریز و روشنایی مشترک

   ابتدا لامپ ها را روشن کنید و در پریزها یک وسیله مانند لامپ، سشوار و غیره قرار دهید. در صورت قطع کلید مینیاتوری مربوط به روشنایی یا پریز، تمام آن خط بی برق می شود. به عبارت دیگر همزمان مصرف کننده پریز و چراغ خاموش می شود.

• هادی حفاظتی و نول مشترک

   در این حالت اکثراً دو سیم با سطح مقطع 2.5 برای سیم نول و هادی حفاظتی و دو عدد فاز کشیده می شود و یکی از فازها برای خط روشنایی و فاز دیگر برای خط پریز در نظر گرفته می شود. استفاده از یک نول مشترک برای مدارهای با حفاظت مستقل ممنوع است.

نحوه شناسایی استفاده از نول مشترک

   در صورتی که در لوله های تابلوی واحد (تابلوی مینیاتوری) 4 یا 5 رشته سیم وجود داشته باشد به احتمال زیاد در حالت اول از نول و هادی حفاظتی مشترک و در حالت دوم از نول مشترک استفاده شده است.  توجه  شود برای مشخص نشدن این عیب امکان دارد از سیم نول انشعابی جهت سیم نول دیگر گرفته شود تا در تابلو مشخص نباشد. در این حالت حتما باید سیم را کشید تا در صورت اتصالی، باز شود.

• نول کمکی

 در کناف از نول کمکی پریز استفاده می کنند. در این حالت نول پریز را به روشنایی وصل می کنند.

نحوه شناسایی نول کمکی

   در صورتی که سطح مقطع سیم در مکان نصب چراغ به عنوان مثال 2.5 میلی متر مربع باشد و سطح مقطع فاز آن 1.5 میلی متر مربع باشد. احتمالاً از نول پریز استفاده شده است.